Đèn sương mù là một bộ phận quan trọng trên xe ô tô giúp tăng cường khả năng quan sát trong điều kiện thời tiết xấu. Tuy nhiên, nhiều chủ xe băn khoăn không biết khi đèn sương mù bị mất hoặc hỏng thì xe còn đủ điều kiện để đăng kiểm hay không. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp rõ ràng về quy định cũng như những ảnh hưởng của việc thiếu đèn sương mù đối với quá trình kiểm định phương tiện.
Tầm quan trọng của đèn sương mù trên ô tô
Đèn sương mù là trang bị thiết yếu giúp cải thiện tầm nhìn cho lái xe trong các điều kiện thời tiết khó khăn như sương mù, mưa lớn hoặc khói bụi. Chức năng chính của đèn này là chiếu sáng phía trước mặt đường với góc chiếu rộng và thấp, tránh gây chói mắt cho các phương tiện ngược chiều đồng thời tạo điều kiện an toàn hơn khi di chuyển. Vị trí của đèn thường được bố trí thấp ở phía dưới cản trước, thuận tiện để phát huy công dụng khi tầm nhìn bị hạn chế do các yếu tố môi trường. Qua thời gian sử dụng, không ít chiếc xe gặp tình trạng hư hỏng hoặc mất đèn sương mù do va chạm hoặc hao mòn tự nhiên, làm giảm hiệu quả hỗ trợ lái xe trong những lúc cần thiết.
Chức năng và vị trí của đèn sương mù
Đèn sương mù được thiết kế đặc biệt để phát ánh sáng có cường độ vừa phải và phạm vi chiếu rộng theo phương ngang nhằm xuyên qua lớp sương dày đặc. Điều này khác với đèn pha thông thường vốn có cường độ mạnh và tầm chiếu xa nhưng lại dễ gây chói mắt khi có sương hoặc mưa. Vị trí lắp đặt đèn sương mù thường nằm thấp ở phần đầu xe, dưới cụm đèn chính nhằm hạn chế phản xạ ánh sáng vào mắt người lái hoặc các phương tiện khác. Nhờ đó, tính năng an toàn khi vận hành xe trong điều kiện thời tiết bất lợi được nâng cao rõ rệt.
Thực trạng hư hỏng, mất đèn sương mù ở xe ô tô sau thời gian sử dụng
Sau một thời gian dài vận hành, đèn sương mù trên ô tô có thể gặp phải các vấn đề như cháy bóng, nứt vỡ chóa hay hư hại cụm đèn do va quệt hoặc tác động từ môi trường bên ngoài. Ngoài ra, việc sử dụng lâu ngày khiến các bộ phận điện bên trong dễ xuống cấp dẫn đến sự cố không bật sáng được. Trong nhiều trường hợp, chủ xe cũng tháo bỏ hoặc thay thế đèn sương mù không đúng chuẩn khiến hệ thống ánh sáng không còn nguyên bản. Tất cả những thực trạng này đều ảnh hưởng trực tiếp tới chức năng hỗ trợ lái xe an toàn và là một trong những yếu tố được kiểm tra kỹ tại các trung tâm đăng kiểm.
Quy định về kiểm định đèn sương mù theo QCVN 122:2024
Tiêu chuẩn chất lượng và quy trình kiểm định phương tiện giao thông cơ giới đường bộ tại Việt Nam đã đưa ra những quy định cụ thể về việc đánh giá hệ thống chiếu sáng, trong đó có đèn sương mù. Theo QCVN 122:2024, việc kiểm tra từng loại xe tùy thuộc vào trạng thái ban đầu của nhà sản xuất cũng như các thành phần được bổ sung thêm sau đó. Các quy chuẩn này nhằm đảm bảo tất cả phương tiện đều duy trì mức độ an toàn tối thiểu khi tham gia giao thông trên đường công cộng.
Kiểm tra đèn sương mù với xe nguyên bản
Đối với những xe ô tô nguyên bản chưa từng thay đổi cấu hình hệ thống chiếu sáng từ khi xuất xưởng, quy trình đăng kiểm sẽ tập trung vào việc xác nhận tính đầy đủ và hoạt động của các bộ phận theo tiêu chuẩn từ nhà sản xuất. Nếu phát hiện thiếu hụt hoặc hỏng hóc như mất bóng hay vỡ cụm đèn sương mù sẽ bị lưu ý nghiêm túc vì đây là trang bị tiêu chuẩn bắt buộc hỗ trợ an toàn vận hành xe trong điều kiện thời tiết xấu.
Kiểm tra đèn sương mù với xe có lắp thêm đèn phụ
Trong trường hợp chủ xe lắp đặt thêm đèn sương mù bổ sung ngoài hệ thống nguyên bản, việc đăng kiểm sẽ đánh giá thêm về tính hợp pháp và đúng quy chuẩn của các thiết bị này. Bao gồm vị trí gắn đặt phù hợp, số lượng không vượt quá giới hạn cho phép đồng thời phải đảm bảo hệ thống bật/tắt độc lập để tránh gây nhầm lẫn vận hành cùng lúc nhiều loại đèn chiếu sáng khác nhau.
Không quy định lỗi khiếm khuyết đối với đèn sương mù không sáng
Một điểm đáng chú ý trong QCVN 122:2024 là không xem việc đèn sương mù không sáng là lỗi khiếm khuyết bắt buộc đối với một số nhóm xe nhất định khi xét nghiệm đăng kiểm nếu như hệ thống chiếu sáng chính vẫn hoạt động bình thường và đủ tiêu chuẩn an toàn. Điều này đồng nghĩa với việc mất hoàn toàn chức năng của đèn sương mù chưa chắc đã khiến xe bị trượt đăng kiểm tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
Tác động của việc mất hoặc hỏng đèn sương mù đến kết quả đăng kiểm
Độ đèn xe ô tô là một trong những lỗi bị trượt đăng kiểm nhiều nhất.
Việc mất hoặc hỏng đèn sương mù gây nên nhiều băn khoăn cho chủ sở hữu ô tô liên quan đến khả năng vượt qua vòng đăng kiểm phương tiện giao thông. Thực tế tác động lên kết quả đăng kiểm phụ thuộc khá nhiều vào nguồn gốc và hiện trạng thực tế chiếc xe đó cũng như quy định áp dụng cho từng loại hình phương tiện. Không phải mọi trường hợp thiếu hụt chức năng của bộ phận này đều dẫn đến việc đánh giá tiêu cực suốt quá trình thẩm định tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật.
Trường hợp ô tô nguyên bản bị mất/hỏng đèn sương mù
Với những chiếc xe được sản xuất có trang bị đầy đủ đèn sương mù nguyên bản mà nay lại bị mất hoặc hư hại nặng khiến thiết bị này không còn hoạt động hiệu quả thì nguy cơ không đạt yêu cầu đăng kiểm rất cao bởi đây xem như một thiếu sót về thiết bị an toàn bắt buộc. Trung tâm đăng kiểm sẽ dựa trên tiêu chuẩn kỹ thuật để xác minh tình trạng thực tế nhằm đảm bảo rằng phương tiện lưu thông vẫn giữ được mức độ an toàn tối thiểu quy định.
Điều kiện để xe vẫn được cấp giấy chứng nhận đăng kiểm
Tuy nhiên, nếu tình trạng mất hay hỏng chỉ xảy ra đối với bộ phận phụ trợ nhỏ hoặc không ảnh hưởng nghiêm trọng đến tổng thể hệ thống chiếu sáng thì đôi khi vẫn có thể được chấp nhận trong quá trình đăng kiểm. Đặc biệt là khi chủ phương tiện kịp thời thay thế sửa chữa hoặc cam kết khắc phục trong thời gian ngắn theo hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật. Việc đánh giá linh hoạt này nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhưng vẫn giữ vững tiêu chuẩn an toàn cần thiết cho giao thông đường bộ.
Những lưu ý khi lắp đặt đèn sương mù bổ sung cho ô tô
Hình minh họa lắp đặt đèn sương mù đúng quy định
Việc trang bị thêm đèn sương mù dành cho những chiếc ô tô có nhu cầu cải thiện khả năng quan sát là phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ hết các nguyên tắc lắp đặt cần tuân thủ để tránh vi phạm quy định kỹ thuật, dẫn đến nguy cơ trượt đăng kiểm hay thậm chí gây mất an toàn giao thông do lắp sai cách. Chủ xe cần chú ý đến vị trí lắp đặt sao cho phù hợp với tiêu chuẩn cũng như sự tương thích màu sắc và chức năng riêng biệt từng loại thiết bị.
Quy định về vị trí và số lượng đèn sương mù lắp thêm
Theo quy chuẩn kỹ thuật hiện hành, số lượng tối đa và vị trí gắn đặt của các bóng đèn phụ phải tuân thủ nghiêm ngặt yêu cầu để tránh gây cản trở tầm nhìn cũng như làm sai lệch ánh sáng phản xạ trên mặt đường. Việc bố trí nên tập trung ở khu vực thấp phía trước đầu xe theo đúng tiêu chuẩn nhà sản xuất hoặc quy định chuyên ngành nhằm duy trì hiệu quả sử dụng cao nhất đồng thời tránh làm phiền người đi đường khác.
Yêu cầu về màu sắc và chức năng bật/tắt độc lập
Màu sắc của ánh sáng phát ra từ các bóng phụ cần tương thích với màu sắc truyền thống (thường là vàng) giúp tăng khả năng thẩm thấu qua lớp khí quyển chứa hơi nước hoặc bụi bẩn. Bên cạnh đó, hệ thống công tắc điều khiển riêng biệt cho phép bật/tắt độc lập giữa các loại bóng tăng tính linh hoạt vận hành mà vẫn đảm bảo người lái dễ dàng xử lý tình huống mà không làm sai lệch tín hiệu giao thông.
Hậu quả khi đấu nối sai nguồn điện từ đèn chiếu sáng trước
Một sai sót phổ biến khi lắp thêm hệ thống chiếu sáng là đấu nối nguồn điện trực tiếp từ các bóng chính mà không phân biệt rõ ràng dây dẫn riêng biệt dành cho từng loại đèn. Tình huống này dẫn tới hiện tượng cả hai nhóm bóng cùng bật đồng thời khiến hiệu quả chiếu sáng giảm sút nghiêm trọng cũng như gây nhầm lẫn tín hiệu giao thông đối với người đi đường khác, tiềm ẩn rủi ro tai nạn gia tăng.
Lỗi phổ biến khi lắp thêm đèn sương mù và ảnh hưởng đến đăng kiểm
Lỗi đấu nối nguồn điện trực tiếp gây trượt đăng kiểm
Việc đấu nối nguồn điện trực tiếp từ dây dẫn của hệ thống chiếu sáng chính sang bóng phụ mà không sử dụng bộ phận điều chỉnh riêng làm vi phạm quy chuẩn kỹ thuật về điện trên phương tiện giao thông. Đây là lỗi rất dễ phát hiện tại quá trình thẩm định kỹ thuật đăng kiểm và thường dẫn tới kết luận trượt do ảnh hưởng lớn tới độ ổn định cũng như tính xác thực tín hiệu ánh sáng cần thiết khi vận hành trên đường phố đông người.
Tác hại nguy hiểm khi bật đồng thời cả hai loại đèn
“Bật cùng lúc cả hai loại bóng – pha chính và bóng phụ” khiến mức độ chói loá tăng lên đáng kể làm giảm khả năng quan sát của tài xế cũng như gây khó chịu cho người đi ngược chiều hay phía trước mặt chiếc xe đang chạy. Điều này cực kỳ nguy hiểm trong những đoạn đường đông dân cư hoặc trời tối kéo dài bởi nó làm suy giảm khả năng phản ứng kịp thời đối với các tình huống bất ngờ xảy ra trên mặt đường.
Xếp loại lỗi khiếm khuyết quan trọng (MaD) và hệ quả
“MaD” – mã lỗi khiếm khuyết quan trọng thường được áp dụng bởi đơn vị đăng kiểm dành riêng cho những trường hợp vi phạm nghiêm trọng liên quan tới hệ thống chiếu sáng như mất hoàn toàn chức năng hoặc đấu nối sai kỹ thuật dẫn tới nguy cơ tai nạn cao. Kết quả mang lại thường là việc yêu cầu chủ phương tiện phải sửa chữa ngay tức thì trước khi được cấp giấy chứng nhận hoặc thậm chí tước quyền lưu hành nếu tình trạng ấy kéo dài mà không khắc phục hiệu quả.
Kết luận về việc mất hoặc hỏng đèn sương mù và khả năng đạt đăng kiểm
“Ô tô mất hoặc hỏng đèn sương mù có đạt đăng kiểm?” luôn là câu hỏi được nhiều chủ phương tiện quan tâm bởi nó liên quan trực tiếp đến vấn đề an toàn và tính hợp pháp khi lưu hành trên đường bộ. Dựa trên quy định hiện hành cùng thực tế đánh giá kỹ thuật từ trung tâm đăng kiểm, có thể thấy rằng dù thiếu hụt hay hư hại bộ phận này đôi lúc vẫn còn cơ hội vượt qua nếu tổng thể hệ thống chiếu sáng đáp ứng đầy đủ yêu cầu an toàn khác đồng thời được sửa chữa kịp thời theo hướng dẫn chuyên môn. Tuy nhiên tốt nhất chủ xe nên duy trì đầy đủ chức năng hoạt động của mọi thiết bị chiếu sáng để đảm bảo quyền lợi cá nhân cũng như góp phần vào sự an toàn chung của cộng đồng giao thông.
