Ô tô điện Trung Quốc vẫn kém sức hút trên thị trường Việt Nam dù ngành công nghiệp xe điện toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ. Sự thận trọng từ phía người tiêu dùng cùng nhiều yếu tố khách quan và chủ quan đã khiến các mẫu xe đến từ Trung Quốc chưa thể chiếm lĩnh được niềm tin và sự ưu tiên. Bài viết sẽ phân tích chi tiết những nguyên nhân cũng như tác động hiện tại trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.
Thực trạng thị trường ô tô điện Trung Quốc tại Việt Nam
Thị trường ô tô điện tại Việt Nam đang có sự gia tăng về số lượng sản phẩm và thương hiệu, tuy nhiên, các mẫu xe điện mang xuất xứ Trung Quốc vẫn chưa thể tạo ra bước đột phá thực sự về doanh số và thị phần. Mặc dù tiềm năng phát triển không nhỏ khi xu hướng sử dụng xe xanh ngày càng được khuyến khích, các sản phẩm đến từ Trung Quốc vẫn chưa được đông đảo người tiêu dùng trong nước đón nhận như kỳ vọng.
Cơ cấu sản phẩm và số lượng tiêu thụ
Dù đa dạng mẫu mã với nhiều phân khúc giá khác nhau, ô tô điện Trung Quốc tại Việt Nam tập trung chủ yếu vào các dòng xe phổ thông phục vụ nhu cầu di chuyển trong thành phố. Tuy nhiên, số lượng tiêu thụ vẫn còn khá khiêm tốn so với các đối thủ châu Á khác do sự nghi ngại về chất lượng và độ bền lâu dài khiến khách hàng dè dặt khi lựa chọn.
Các thương hiệu lớn của Trung Quốc có mặt tại Việt Nam
Một vài thương hiệu xe điện hàng đầu Trung Quốc đã nhập khẩu hoặc sản xuất lắp ráp tại Việt Nam nhằm tận dụng thị trường tiềm năng nhưng chưa đạt được kết quả như mong đợi. Việc xây dựng thương hiệu chưa thật sự bền vững cùng với chiến lược marketing còn thiếu sức thuyết phục là những rào cản đáng kể trong việc chiếm lĩnh lòng tin khách hàng.
Doanh số bán hàng và sự phân bổ thị phần
Doanh số bán ô tô điện Trung Quốc chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng doanh số xe điện tại Việt Nam, phân bổ chủ yếu ở các đô thị lớn nhưng với tốc độ tăng trưởng thấp. Thị phần của các thương hiệu này vẫn bị áp đảo bởi những đối thủ Nhật Bản hay Hàn Quốc vốn đã có vị thế vững chắc trên thị trường.
Nguyên nhân sức mua ô tô Trung Quốc thấp
Sức mua ô tô điện đến từ Trung Quốc gặp nhiều khó khăn do những ảnh hưởng sâu sắc từ quá khứ cũng như tâm lý tiêu dùng hiện nay. Người Việt vẫn còn tồn tại nhiều định kiến về chất lượng sản phẩm từ quốc gia này, đồng thời xu hướng ưu tiên chọn lựa thương hiệu đã khẳng định tên tuổi cũng góp phần làm giảm sức hấp dẫn của ô tô Trung Quốc.
Định kiến về chất lượng và độ bền từ quá khứ
Các trải nghiệm trước đây với sản phẩm ô tô Trung Quốc thường đi kèm với những vấn đề về độ bền và chất lượng không ổn định đã để lại ấn tượng không tốt trong lòng người tiêu dùng. Điều này khiến khách hàng khó lòng đặt niềm tin vào những mẫu xe mới dù đã có nhiều cải tiến kỹ thuật.
Tâm lý người tiêu dùng Việt ưu tiên thương hiệu lâu năm
Sự am hiểu và quen thuộc với các thương hiệu Nhật Bản, Hàn Quốc hay châu Âu khiến người mua có xu hướng chọn lựa những dòng xe đã xây dựng được uy tín qua nhiều năm. Việc chấp nhận một thương hiệu mới đến từ Trung Quốc đòi hỏi phải vượt qua rào cản tâm lý khá lớn, nhất là đối với mặt hàng giá trị cao như ô tô điện.
Giá bán không còn là lợi thế cạnh tranh
Trước đây, giá bán thấp là điểm mạnh giúp các mẫu xe Trung Quốc thu hút khách hàng nhưng hiện nay mức giá không còn là ưu thế rõ ràng khi các đối thủ đã điều chỉnh chính sách và cung cấp thêm nhiều ưu đãi hấp dẫn hơn. Khi đó, yếu tố giá trở nên ít quyết định trong việc lựa chọn xe, đặc biệt khi chất lượng và dịch vụ hậu mãi được đặt lên hàng đầu.
Những yếu tố kỹ thuật và an toàn ảnh hưởng đến lựa chọn của khách hàng
Chất lượng kỹ thuật và độ an toàn luôn là mối quan tâm hàng đầu của khách hàng khi quyết định mua ô tô điện. Các lo ngại liên quan đến khả năng bảo vệ người lái trong va chạm hay tính ổn định của hệ thống linh kiện ảnh hưởng rất lớn đến quyết định cuối cùng. Xe điện Trung Quốc chưa hoàn toàn tạo được niềm tin về mặt này khiến người tiêu dùng e ngại hơn.
Mức độ tin tưởng về độ an toàn khi va chạm
Nhiều khách hàng còn băn khoăn về khả năng chịu lực va chạm cũng như hệ thống hỗ trợ an toàn của xe điện xuất xứ Trung Quốc so với chuẩn mực quốc tế. Những bài kiểm tra va chạm chưa phổ biến rộng rãi hoặc kết quả chưa được truyền thông đầy đủ cũng góp phần làm giảm niềm tin về mặt an toàn cho dòng xe này.
Độ bền linh kiện và khả năng chống cháy nổ của xe điện
Xe điện đòi hỏi hệ thống pin và linh kiện phải đảm bảo độ bền cao cùng khả năng phòng tránh các sự cố nguy hiểm như cháy nổ. Những lo ngại liên quan đến chất lượng pin lithium-ion cùng cách thức quản lý nhiệt độ trên mẫu xe Trung Quốc làm tăng sự dè dặt của người mua, nhất là khi thông tin về bảo hành hoặc xử lý sau sự cố còn hạn chế.
Hạn chế trong hệ thống hậu mãi và dịch vụ sau bán hàng
Dịch vụ hậu mãi là yếu tố then chốt tạo dựng lòng trung thành của khách hàng đối với một thương hiệu ô tô. Tuy nhiên, hệ thống hỗ trợ sau bán hàng của các hãng xe điện Trung Quốc tại Việt Nam còn thiếu sót lớn về quy mô nhà máy sản xuất cũng như mạng lưới trung tâm bảo dưỡng sửa chữa chuyên nghiệp. Điều này làm giảm sức hấp dẫn khi người mua luôn mong muốn có sự đồng hành lâu dài.
Thiếu nhà máy sản xuất và trung tâm dịch vụ rộng khắp
Việc chưa có cơ sở sản xuất trực tiếp hoặc trung tâm dịch vụ phủ sóng rộng khắp trên cả nước khiến việc bảo dưỡng hoặc sửa chữa mất nhiều thời gian hơn, gây bất tiện cho khách hàng. Hiện tượng này góp phần làm suy giảm niềm tin vào khả năng chăm sóc hậu mãi của thương hiệu.
Thời gian bảo dưỡng, sửa chữa kéo dài và chi phí cao
Ngoài ra, thời gian xử lý các yêu cầu bảo trì thường kéo dài hơn dự kiến cùng chi phí thay thế linh kiện cũng không thực sự hợp lý so với mức thu nhập trung bình làm gia tăng sự e dè ở phía người tiêu dùng khi quyết định sở hữu xe.
Lo ngại việc rút lui đột ngột của thương hiệu trên thị trường
Nỗi lo sợ các hãng xe nhanh chóng rút lui khỏi thị trường Việt Nam sau một thời gian hoạt động không thuận lợi khiến nhiều khách hàng cân nhắc kỹ càng hơn trước khi bỏ tiền đầu tư vào một chiếc ô tô điện đến từ Trung Quốc. Sự ổn định lâu dài trong cam kết phục vụ là yếu tố mà hiện nay chưa rõ ràng ở nhiều thương hiệu.
Ảnh hưởng của giá trị thanh khoản trên thị trường xe đã qua sử dụng
Giá trị thanh khoản của chiếc ô tô sau một thời gian sử dụng ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định mua sắm của khách hàng. Xe ô tô điện Trung Quốc thường bị mất giá nhanh hơn so với các phiên bản tương đồng từ Nhật Bản hay Hàn Quốc, điều này tác động không nhỏ tới tâm lý đầu tư và sở hữu dài hạn.
Tình trạng xe Trung Quốc mất giá nhanh hơn so với xe Nhật, Hàn
Nguyên nhân chủ yếu nằm ở mức độ phổ biến thấp cùng hình ảnh thương hiệu chưa đủ uy tín khiến nhu cầu mua lại giảm sút mạnh sau một vài năm sử dụng. Vì vậy, giá trị thanh khoản bị sụt giảm nhanh chóng tạo nên áp lực kinh tế cho người giữ xe nếu muốn đổi sang mẫu mới hoặc chuyển nhượng.
Tác động đến quyết định đầu tư mua xe của người tiêu dùng
“Mua để sử dụng lâu dài” là tâm lý chung của người tiêu dùng Việt Nam; khi giá trị chiếc xe dễ mất đi đáng kể sau thời gian ngắn thì họ sẽ cân nhắc lại việc bỏ vốn đầu tư ban đầu cho một chiếc ô tô điện xuất xứ từ Trung Quốc so với những lựa chọn khác có dư địa giữ giá tốt hơn.
Ví dụ thực tế về sự rút lui của một số mẫu xe điện Trung Quốc tại Việt Nam
Hãng xe điện Aion mở bán được một thời gian ngắn đã âm thầm rút lui khỏi thị trường
Một minh chứng điển hình cho tình trạng sức hút hạn chế chính là việc hãng Aion – một thương hiệu ô tô điện lớn của Trung Quốc – từng giới thiệu sản phẩm tại Việt Nam nhưng nhanh chóng âm thầm rút lui sau khoảng thời gian ngắn hoạt động do doanh số thấp và khó khăn vận hành trên thị trường nội địa. Tình huống này phản ánh rõ nét những thử thách mà các nhà sản xuất ô tô điện quốc tế gặp phải khi tiếp cận môi trường cạnh tranh khốc liệt ở nước ta.
Hãng xe điện Aion mở bán được một thời gian ngắn đã âm thầm rút lui khỏi thị trường
Thách thức và triển vọng đối với ô tô điện Trung Quốc tại Việt Nam
“Ô tô điện Trung Quốc vẫn kém sức hút” trên thị trường Việt Nam không chỉ là câu chuyện đơn thuần về doanh số mà còn phản ánh những thử thách toàn diện liên quan đến nhận thức khách hàng, chất lượng kỹ thuật, hệ thống dịch vụ hậu mãi và khả năng giữ giá trên thị trường thứ cấp. Dù gặp phải nhiều khó khăn nhưng với xu hướng phát triển công nghệ và chính sách hỗ trợ phát triển phương tiện xanh ngày càng rõ nét, cơ hội để các thương hiệu ô tô điện từ Trung Quốc cải thiện vị thế vẫn rộng mở nếu biết tận dụng điểm mạnh đồng thời củng cố niềm tin trong cộng đồng người tiêu dùng.
